medicina
სახიფათო პროდუქტების რეიტინგის შესაქმნელად მუშაობდნენ უკრაინელი სპეცილისტები ერთდროულად სხვადასხვა სამეცნიერო დაწესებულებიდან (ეკოჰიგიენისა და ტოქსიკოლოგის ინსტიტუტი, ნაციონალური სამედიცინო აკადემია, უკრაინის კვების სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტი) და ასევე რამდენიმე კერძო სამედიცინო ცენტრიდან. შედეგი საკმაოდ მოულოდნელი აღმოჩნდა. პროდუქტებისაგან მოსალოდნელი ხიფათი განისაზღვრებოდა მათ მიერ მძიმე დაავადებების გამოწვევის შესაძლებლობის გათვალისწინებით. რეიტინგის მონაწილე მრავალი პროდუქტი ხშირად ხდება მოწამვლების ან მძიმე ალერგიული რეაქციების განვითარების მიზეზი, თუმცა ჯანმრთელი ადამიანებისათვის ისინი საშიშროებას არ წარმოადგენენ. ექიმების აზრით, მნიშვნელობა აქვს მათ დოზირებას. მცირე რაოდენობით ასეთი საკვების მიღება სავსებით უსაფრთხოა.
1. ჩიფსები და გაზიანი სასმელები. ჩიფსები - ეს არის ნახშირწყლებისა და ცხიმების ნარევი, საღებავისა და საგემოვნო ნივთიერებების დანამატებით. მომზადების თავისებურების გამო მათში გროვდება დიდი რაოდენობით კანცეროგენები - ნივთიერებები, რომლებიც აპროვოცირებენ კიბოს განვითარებას. ჰიდროგენიზებული ცხიმები კი ზრდის სისხლში ქოლესტერინის დონის მომატებას, რაც ზრდის ინფარქტებისა და ინსულტების რისკს.
ტკბილი გაზიანი სასმელები - წარმოადგენს შაქრის, ქიმიისა და გაზის ნარევს, როგორც წესი, შეიცავს ასპარტამს (Е951) - შაქრის სინთეზურ შემცვლელს. ასპარტამში შემავალი ფელატანინი ცვლის მგრძნობელობის ზღურბლს, ხოლო დიდი რაოდენობით მიღებისას ხელს უწყობს მანიაკალური დეპრესიის და პანიკური შეტევების განვითარებას, გაბოროტებას. გარდა ამისა, ნატრიუმის ბენზოატი (Е211), რომელიც კონსერვანტს წარმოადგენს, იწვევს ფერმენტების დათრგუნვას, რაც ხელს უწყობს ნივთიერებათა ცვლის დარღვევას და სიმსუქნეს.
ასეთი სასმელი სულაც არ კლავს წყურვილს. პირის ღრუში დარჩენილი დამატკბობელი აღძრავს სასმელის ახალი პორციის მიღების სურვილს. თუკი მიირთმევთ კოლას, გირჩევთ, მას ჩვეულებრივი წყალი დააყოლოთ.
2. ფასტ-ფუდი. სწრაფი კვება - ჩებურეკი, ღვეზელი, კარტოფილი ფრი, შაურმა და სხვ., რაც იწვება ზეთში, ძალიან მავნეა, ვინაიდან არ ხდება ნამწვი ზეთის ხშირი გამოცვლა. შედეგად - ისევ იგივე კანცეროგენები. ხანგრძლივად ასეთი საკვების მიღება იწვევს კოლიტებს, გასტრიტებს, გულძმარვას, შეკრულობას. ფასტ-ფუდის სახესხვაობაა ჩიპსები, შემწვარი თხილი, ბატონები შოკოლადითა და თხილით და ბავშვებისათვის ასე საყვარელი სხვა პროდუქტები, რომელთაგან გადაჩვევა ძალიან ძნელია, ამიტომაც უმჯობესია, საერთოდ ამოვიღოთ ისინი ბავშვების რაციონიდან და არავითარ შემთხვევაში არ მივირთვათ თვითონაც.
3. ძეხვეული და სხვა შებოლილი პროდუქტები. სოსისი, ძეხვი, პელმენები შეიცავენ ბევრად მეტი რაოდენობით არომატიზატორებს და საღებავებს, ვიდრე ხორცს. შებოლილი ხორცი და თევზი ასევე დიდი რაოდენობით კანცეროგენების შემცველებია, კერძოდ მათი დამუშავების პროცესში წარმოიქმნება ნივთიერება ბენზოპირენი.
სულ უფრო მეტი მწარმოებელი გადადის გენ-მოდიფიცირებული ნედლეულის გამოყენებაზე. მაგ. სოსისის და ძეხვეულის 80% შეიცავს ტრანსგენურ სოიოს. ერთი ნაჭერი შებოლილი ძეხვი შეიცავს იმაზე მეტ ფენოლებს, ვიდრე ადამიანი შეისუნთქავს ქალაქში ერთი წლის განმავლობაში. ფენოლი კი მეტად ტოქსიურია.
4. ხილი და ბოსტნეული, კონსერვანტებით მდიდარი პროდუქტები. ყველაზე სასარგებლო პროდუქტებიც კი შეიძლება გახდეს ტოქსიური, თუკი ისინი მოყვანილია საავტომობილო ტრასის ან ქარხნის მახლობლად. ისინი შეიცავენ დიდი რაოდენობით ბენზოპირენს და სხვა კანცეროგენებს. რაც შეეხება კონსერვანტებს, ისინი შეიძლება შეიცავდნენ ნატრიუმის გლუტამატს, რომელიც იწვევს თავის ტკივილს, სისხლძარღვების სპაზმს და ნივთიერებათა ცვლის დარღვევასაც კი.
5. მარგარინი, ნამცხვრები, მარცვლეული. მარგარინი - მთლიანად ტრანსგენური ცხიმია. მავნეა ყველა ის პროდუქტი, რომელსაც ის შეცავს-ნამცხვრები, ტორტები, ფენოვანი ცომის ნაწარმი. ამ პროდუქტებით გატაცებისას გარანტირებული გაქვთ ნივთიერებათა ცვლის დარღვევა და ჭარბი წონა. მარცვლეულიდან ამ ჩამონათვალში მოხვდა თეთრი პური, ვინაიდან მისი აუტანლობა (ცელიაკია) საკმაოდ ხშირად გვხვდება. მისი სიმპტომები ვარირებს - ეს არის ნაწლავური პრობლემები, შაქრიანი დიაბეტი და უნაყოფობაც კი.
6. ყავა და ენერგეტიკული სასმელები, რძე. ყავა უნდა მივიღოთ არაუმეტეს 2-3 ფინჯანისა, ენერგეტიკული სასმელები, რაც შეიძლება ნაკლებად, ხოლო რძე ხშირად ითვლება ძნელად ასატან პროდუქტად. არც ისე იშვიათია რძით მძიმე მოწამვლა.
7. შინნამზადი პროდუქტები და ნაყინი. რასაკვირველია, დოზირების, სტერილიზაციისა და დამარილების ყველა წესის ზედმიწევნით დაცვის შემთხვევაში წნილების მირთმევა შეიძლება უშიშრად.
ნაყინი შეიცავს არომატიზატორებს და შემასქელებლებს, რომლებსაც შეუძლიათ შეანელონ ნივთიერებათა ცვლა, რაც ზრდის ჭარბი წონის განვითარების შანსს.
8. საღეჭი კანფეტები, ფერადი საწუწნი ტკბილეული, ჩუპა-ჩუპსი. შეიცავს დიდი რაოდენობით შაქარს, ქიმიურ დანამატებს, საღებავებს.
9. შოკოლადის ბატონები. ეს არის კალორიების გიგანტური რაოდენობა ქიმიურ დანამატებთან, გენეტიკურად მოდიფიცირებულ პროდუქტებთან, საღებავებთან და არომატიზატორებთან ერთად.
10. მაიონეზი. მდიდარია ტრანსცხიმებით, რომლებიც კანცეროგენულია და ამავდროულად, იწვევს ქოლესტერინის რაოდენობის მომატებას. განსაკუთრებით მოერიდეთ პლასტიკური შეფუთვის მქონე მაიონეზს. პლასტიკი თვითონ არის კანცეროგენი! მაიონეზი შეიცავს დიდი რაოდენობით კონსერვანტებსა და სტაბილიზატორებს. იგივე მიზეზით მავნე პროდუქტებს მიაკუთვნებენ ასევე კეტჩუპს, სხვადასხვა სოუსებს, რომელთა ფართო ასორტიმენტი გვხვდება ყველა მაღაზიაში.
თუ თქვე ნი იმუ ნუ რი სის ტე მა ნორ მა ლუ რად მუ შა ობს, ჩირ ქგრო ვის მო სარ ჩე ნად ორი კვი რა დას ჭირ დე ბა. ზო გი ერ თი ჩირ ქგრო ვის მო სარ ჩე ნად გა ცი ლე ბით მე ტი დროა სა ჭი რო. ყვე ლა ზე სე რი ო ზუ ლი ჩირ ქგრო ვე ბი, რო მელ თა მორ ჩე ნა ძნე ლია, დუნ დუ ლებ ზე ჩნდე ბა.
ჩირ ქგრო ვა ჩნდე ბა თმის ფო ლი კუ ლა ზე წარ მოქ მნი ლი ბარ ქტე რი უ ლი ინ ფექ ცი ის შე დე გად. სის ხლის თეთ რი უჯ რე დე ბი ამ ად გი ლის კენ მო ე მარ თე ბი ან, რა თა ინ ფექ ცი ას ებ რძო ლონ. გროვ დე ბა ჩირ ქი, რო მე ლიც წარ მო იქ მნე ბა კა ნის მკვდა რი უჯ რე დე ბი სა და ბაქ ტე რი ე ბის გან. რო გორც კი ჩირ ქგრო ვა სკდე ბა და ჩირ¬ქი გა მო დის, კა ნი შე ხორ ცე ბას იწ ყებს.
აი რამ დე ნი მე რჩე ვა, რო მე ლიც და გეხ მა რე ბათ ამ პრო ცე სის დაჩ ქა რე ბა ში.
გა ი კე თეთ ინექ ცია. ,,სტე რო ი დე ბის ხსნა რის ინექ ცია ჩირ ქგო ვა ში ხელს შე უწ ყობს მის სწრაფ შე ხორ ცე ბას~, ამ ბობს მე დი ცი ნის დოქ ტო რი სტე ფან შლე ი ჰე რი. მკურ ნა ლო ბა ამ ბუ ლა ტო¬რი უ ლად მიმ დი ნა რე ობს.
და ი დეთ ცხე ლი კომ პრე სი. ,,თუ მარ თლა გინ დათ ჩირ ქგრო ვა მა ლე მორ ჩეს, დღე ში 4-ჯერ, ოცი-ოც და ა თი წუ თით და ი დეთ ცხე ლი, სვე ლი კომ პრე სი. სვე ლი სით ბო ხელს უწ ყობს სის¬ხლის მო დე ნას ჩირ ქგრო ვის ად გი ლას, რაც აჩ ქა რებს მომ წი ფე ბას~, ამ ბობს ექი მი შლე ი ჰე რი.
მი ი ღეთ ან ტი ბი ო ტი კე ბი. ,,ან ტი ბი ო ტი კე ბის მი ღე ბა და გეხ მრე ბათ ჩირ ქგრო ვის მო ცი ლე ბა ში სამ-ოთხ დღე ში~, _ ამ ბობს ექი მი შლე ი ჰე რი. მარ თლაც, ან ტი ბი ო ტი კე ბის პე რო პა ლუ რად მი ღე ბა სა უ კე თე სოა, რი სი გა კე თე ბაც შე იძ ლე ბა ჩირ ქგრო ვის მომ წი ფე ბის და საჩ ქა რებ ლად, ან გავ რცე ლე ბის შე სა ჩე რებ ლად.
ჩირ ქგრო ვა ნემ სით გაჩ ხვლი ტეთ. ჩირ ქგრო ვის გაჩ ხვლე ტა უსაფ რთხო იქ ნე ბა, თუ შე ას რუ ლებთ ნებ რას კას შტა ტის უნი ვერ სი ტე ტის სა მე დი ცი ნო ფა კულ ტე ტის ადი უ ტან-პრო ფე სო¬რის, მე დი ცი ნის დოქ ტო რის, დერ მა ტო ლო გის, როდ ნი ბეს ლე რის რჩე ვას.
და ი ცა დეთ, სა ნამ ჩირ ქგრო ვას თა ვი გა უჩ ნდე ბა და თხე ლი კა ნის ქვეშ ჩირ ქის და ნახ ვას შეძ ლებთ. ნემ სი გა აც ხე ლეთ ცეც ხლზე, შემ დეგ გა ა ცი ვეთ და ფრთხი ლად გაჩ ხვლი ტეთ ჩირ¬ქგრო ვა. ოდ ნავ და ა ჭი რეთ, რომ შიგ თავ სი გა მო ვი დეს.
წა ის ვით ან ტი ბი ო ტი კის მა ლა მო. მას შემ დეგ, რაც ჩირ ქი გა მო ვი და, წა ის ვით ან ტი ბი ო ტი კის მა ლა მო.
სა შუ ა ლე ბა მი ე ცით შიგ თავსს გა რეთ გა მო ვი დეს. ,,მას შემ დეგ, რაც ჩირ ქგრო ვა გას კდა, თბი ლი კომ პრე სის და დე ბა გა ნაგ რძეთ~, გირ ჩევთ ექი მი ბეს ლე რი. ეს ხელს შე უწ ყობს მის სწრაფ შე ხორ ცე ბას.
სხე უ ლის ზედ მე ტად გა ცი ვე ბა ისე შე სამ ჩნე ვი არ არის, რო გორც მო ყინ ვა, მაგ რამ შე იძ ლე ბა უფ რო სა ხი ფა თო იყოს და სიკ ვდი ლი გა მო იწ ვი ოს. რო გორც კი თქვე ნი სხე უ ლი იმა ზე მეტ ენერ გი ას ხარ ჯავს, ვიდ რე გა მო ი მუ შა ვებს, თქვე ნი სა სი ცოც ხლო ორ გა ნო ე ბი, მათ შო რის ტვი ნი და ნერ ვუ ლი სის ტე მა, შე ნე ლე ბუ ლად იწ ყებს მუ შა ო ბას. სუს ტი გა და ცი ვე ბის დროს ადა მი ა ნი სი ცი ვის გან კან კალს იწ ყებს, ირ ღვე ვა მოძ რა ო ბის კო ორ დი ნა ცია, სა უ ბა რი გა ურ კვე ვე ლი ხდე ბა, ადა მი ა ნი ფეხ ზე არამ ყა რად დგას. სა შუ ა ლო გა და ცი ვე ბის დროს კან კა ლი ჩერ დე ბა, სის ხლის წნე ვა და პულ სი ეცე მა, სუნ თქვა შე ნე ლე ბუ ლია. სხე უ ლის ზედ მე ტად გა ცი ვე¬ბამ შე იძ ლე ბა გა მო იწ ვი ოს კო მა და სიკ ვდი ლი. ძლი ე რი გა და ცი ვე ბის დროს ადა მი ა ნის სხე უ ლი გვამს გავს _ უძ რა ვია, ცი ვი, გაქ ვა ვე ბუ ლი, კა ნი მო ცის ფრო-მო¬ნაც რის ფროა.
ბავ შვის სხე უ ლი ად ვი ლად შე იძ ლე ბა გა და ცივ დეს ისი ნი ისე თი პა ტა რე ბი არი ან, რომ სით ბოს ნე ბის მი ე რი და ნა კარ გი მათ თვის მნიშ ვნე ლო ვა ნია. იგი ვე შე იძ ლე ბა ით ქვას ხან დაზ მულ ადა მი ა ნებ ზე, რად გან მა თი სის ხლის მი მოქ ცე ვა შე ნე ლე ბუ ლია. და სუს ტე ბუ ლი მო ხუ ცე ბი ძა ლი ან მგრძნო ბი ა რე ნი არი ან სი ცი ვის მი მართ, რად გან თით ქმის არ აქვთ ცხი მის სა ფა რი, რო მე ლიც სი ცი ვის გან და ი ცავ დათ.
თუ ზამ თარ ში გა რეთ დი დი დრო ის გა ტა რე ბას გეგ მავთ, უნ და იცო დეთ, რო გორ ებ რძო ლოთ სი ცი ვეს, მა ში ნაც კი, თუ სი ცი ვეს შეჩ ვე უ ლი ხართ და კარგ ფი ზი კურ მდგო მა რე ო ბა ში იმ ყო¬ფე ბით. აშშ არ მი ის გა მო ყე ნე ბი თი მე დი ცი ნის სა მეც ნი ე რი-კვლე ვი თი ინ სტი ტუ ტის ადა მი ა ნის ორ გა ნიზ მზე სი ცი ვის გავ ლე ნის შეს წავ ლის გან ყო ფი ლე ბის დი რექ ტო რი, ვე ტე რი ნა რი ის დოქ ტო რი მუ რეი ჰამ ლე ტი, შემ დეგ რჩე ვებს გთა ვა ზობთ.
შე ი ძი ნეთ სინ თე ტი კუ რი ქსო ვი ლით დათ ბუ ნე ბუ ლი ტან საც მე ლი. პირ ვე ლი წე სი: თუ ქუ შა ში დი დი დრო ით აპი რებთ ყოფ ნას, ამინ დის შე სა ბა მი სად ჩა იც ვით.
სა უ კე თე სოა სპორ ტუ ლი ტან საც მე ლი სინ თე ტი კუ რი დათ ბუ ნე ბით ჰა ე რით სავ სე ათა სო ბით პა ტა რა ტო მა რა, რო მე ლიც აკა ვებს სით ბოს. ასეთ ტან საც მელ ში სი ცი ვე არ შე გა წუ ხებთ.
ჩა იც ვით და მა ტე ბი თი ტან საც მე ლი. სით ბოს შე ნარ ჩუ ნე ბის სა უ კე თე სო სა შუ ა ლე ბაა, რაც შე იძ ლე ბა თბი ლად ჩა იც ვათ. და მა ტე ბი თი ტან საც მე ლი შე გი ნარ ჩუ ნებთ სით ბოს, ამას თან, თუ მუ შა ო ბი სას გა ი ოფ ლე ბით, ყო ველ თვის შეძ ლებთ გა ი ხა დოთ ტან საც მლის ნა წი ლი და გა ცი ვე ბის არ შე გე შინ დეთ. სხე ულ თან ყვე ლა ზე ახ ლოს უნ და გეც ვათ პო ლიპ რო პი ლე ნის ტან¬საც მე ლი, რო მე ლიც შე ი წოვს სხე უ ლის ანა ორთქლს. შემ დეგ უნ და ჩა იც ვათ ტან საც მე ლი, რო მე ლიც შე ი ნარ ჩუ ნებს სხე უ ლის სით ბოს: შა ლის პე რან გი, სვი ტე რი, ან თბი ლი კოს ტი უ მი ეს სა უ კე თე სოა. ზე და ტან საც მე ლი უნ და გი ცავ დეთ ცი ვი ამინ დის მოქ მე დე ბის გან და ად ვი ლად იწოვ დეს სხე უ ლის ანა ორთქლს, ამი ტომ აირ ჩი ეთ ისე თი ქურ თუ კი, რო მე ლიც სხე ულს სუნ¬თქვის სა შუ ა ლე ბას მის ცემს.
ტან საც მლის გა მოც ვლა. ბუ ნე ბა ში ხან გრძლი ვი დრო ით გას ვლა მო უ ლოდ ნე ლო ბე ბით არის სავ სე. თქვენ უნ და გახ სოვ დეთ, რომ ტემ პე რა ტუ რა შე იძ ლე ბა და ე ცეს, ან ცივ წყალ ში მოხ¬ვდეთ. ამი ტომ პრო ფი ლაქ ტი კუ რი ზო მე ბი უნ და მი ი ღოთ: სახ ლში ერ თი-ორი წუ თით შე ყოვ ნდით და ჩა ი დეთ წყვი ლი კალ სო ნე ბი, წინ დე ბი, სვი ტე რი და შარ ვა ლი. ამ გვა რად, თუ ტან¬საც მე ლი და გის ველ დე ბათ, გა მოც ვლას შეძ ლებთ.
თუ შე იძ ლე ბა გა ოფ ლი ან დეთ, მსუ ბუ ქად ჩა იც ვით. თუ სუფ თა ჰა ერ ზე მძი მე სა მუ შა ოს შეს რუ ლე ბას აპი რებთ, მსუ ბუ ქად ჩა იც ვით. სვე ლი ტან საც მე ლი კარ გავს იზო ლა ცი ის თვი სე ბას და ცივ ჰა ერ თან ერ თად ხელს უწ ყობს სით ბოს და კარ გვას, რაც თქვენ არ გჭირ დე ბათ. დრო დად რო შე ის ვე ნეთ. შეს ვე ნე ბის დროს რა ი მე მო ი ფა რეთ იმ შემ თხვე ვა შიც კი, რო დე საც არ გცი¬ვათ.
თუ შე გამ ცივ ნებთ, შე ნო ბა ში შე დით და გათ ბით საბ ნის ქვეშ. სით ბო ში მი ნი მუმ ერ თი სა ა თი დარ ჩით.
ცო ტა შე ჭა მეთ. სით ბოს აღ სად გე ნად, მე ტა ბო ლიზ მის გა საძ ლი ე რებ ლად და სხე უ ლის ნორ მა ლუ რი სით ბოს აღ სად გე ნად თქვენს ორ გა ნიზმს კა ლო რი ე ბი სჭირ დე ბა (თა ნაც დი დი რა ო¬დე ნო ბით!). ცო ტა ო დე ნი შვრი ის ფა ფა უზ რუნ ველ გყოფთ სით ბო თი მთე ლი გა სე ირ ნე ბის გან მვა ლო ბა ში.
და ლი ეთ რა ი მე ცხე ლი. სუ პი, ცხე ლი სიდ რი, ან სხვა ცხე ლი სას მე ლი, სხე ულს მა ინ ცდა მა ინც არ გა ათ ბობს, მაგ რამ შე ე წი ნა არ მდე გე ბა გა უწ ყლო ე ბას და სწრა ფად გა მო გი კე თებთ მდგო მა რე ო ბას (გა უწ ყლო ე ბამ შე იძ ლე ბა გა ა უა რე სოს მდგო მა რე ო ბა გა და ცი ვე ბის დროს).
იმოძ რა ვეთ. თუ სახ ლი დან შორს იმ ყო ფე ბით და სი ცი ვის გან გა კან კა ლებთ, იპო ვეთ ქა რის გან და ცუ ლი ად გი ლი, და ან თეთ კო ცო ნი, და ლი ეთ ცო ტა ო დე ნი ჩაი, ცო ტა შე ჭა მეთ. ჩა იც ვით, რი სი ჩაც მაც შე გიძ ლი ათ. იაქ ტი უ რეთ. ეს უკე თე სია, ვიდ რე გულ ხელ დაკ რე ფი ლი ჯდო მა.
თუ თქვე ნი მე გო ბა რი იყი ნე ბა, სწრა ფად იმოქ მე დეთ. თუ დრო უ ლად არ მი ი ღებთ ზო მებს, ზედ მე ტად გა ცი ვე ბა შე იძ ლე ბა სი ცოც ხლის თვის სა ხი ფა თო გახ დეს. თუ თქვე ნი მე გო ბა რი გა¬ი ყი ნა, და კარ გა მოძ რა ო ბის კო ორ დი ნა ცია, გა ურ კვევ ლად სა უბ რობს, და უ ყოვ ნებ ლივ შე იყ ვა ნეთ შე ნო ბა ში. თუ უც ნობ ად გი ლას, ან შე ნო ბი დან შორს ხართ, რა ი მე თბი ლი სით ხე და ა¬ლე ვი ნეთ და აი ძუ ლეთ აქ ტი უ რად იმოძ რა ოს. სწრა ფი სი ა რუ ლი თქვენს მე გო ბარს გათ ბო ბა ში და ეხ მა რე ბა. თუ ამან არ უშ ვე ლა, და ა ფა რეთ ყვე ლა ფე რი, რაც შე იძ ლე ბა: სა ბა ნი, ტან¬
ამ ორგანიზაციის გენერალური დირექტორის ხ. მალერის აზრიტ მხოლოდბრმას შეუძლია იმაზე ფიქრი, თანამედროვე მედიცინას ხალხურ მედიცინისაგან არაფრის სწავლა არ შეუძლია. სამკურნალო მცენარეებსა და მათგან დამზადებულ წამლებს მსოფლიოს ყველა ქვეყნის ხალხური და მეცნიერული მედიცინა იყენებს. მცენარეტა სამკურნალი თვისებების შესწავლაში ადამიანის უპირველესი მასწავლებელი ბუნება იყო. ჩვენს ერამდე ორი–სამი ატასი წლის წინატ ადამიანისათვის მრავალი მცენარის სამკურნალო ზემოქმედება იყო ცნობილი. ვაჭრობა და ომები კი ის ფაქტორები იყო, რომლებმაც მეზობელ ხალხებს შორის სამკურნალო საშუალებების ცოდნის გაზიარებასა და სამედიცინო არსენალების გამდიდრებას ხელი შეუწყო. ჯანმრთელობის დაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მონაცემებიტ სინტეზური სამკურნალწამლო სასუალებების მასობრივმა გამოყენებამ დედამიწის მოსახლეობის 12–16%–ის ნაირგვარი ალერგიული დაავადებებით შეპყრობა განაპირობა სხვა ფაქტორებთან ერთად,ალბათ,ამითაც უნდა აიხსნას ის რეალობა,რომ მსოფლიო სამედიცინო პრაქტიკაში გამოყენებული 150 000 წამლიდან 30%–ზე მეტი სამკურნალო მცენარეებიდან დამზადებულ პრეპარატებზე მოდის. სამკურნალო მცენარეები საქართველოში დიდი რაოდენობითაა გავრცელებული,მაგრამ ამჟამინდელ მეცნიერულ მედიცინაში მატი მხოლოდ მცირე ნაწილია გამოყენებული.ბევრი მატგანი დავიწყებას მიეცა და მხოლოდ ხალხურ მედიცინაში თუ გამოიყენება. სამკურნალო მცენარეების გამოყნება გარდა მატში არსებული ფიზიოლოგიურად აქტიური ნივტიერებების მაღალი თერაპიული ეფექტურობისა საინტერესოა იმიტაც ,რომ მატი გამოყენებით არ ხდება გარემოს დანაგვიანება , მაშინ როდესაც ყოველგვარი ნივთიერების ქიმიურ ქარხანაში სინთეზირება გარდაუვლადაა დაკავშირებული წყლისა და საჰაერო აუზების,აგრეთვე ნიადაგის დანაგვიანებასთან. გარდა ამისა უკანასკნელი წლების მეცნიერული გამოკვლვებით დადგენილია, რომ სინტეტური მასალები თავისი ხარისხით ხშირად მნიშვნელოვნად ცამოუვარდება ბუნებრივს ,მეცნიერული წარმოშობისას.
SAMKURNALO MCENAREEBI
ჯანმრთელობის დაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის 1977 წლის სესიის მიერ აღიარებული იქნა ხალხური მედიცინის მრავალსაუკუნოვანი გამოცდილების უდიდესი მნიშვნელობა და ამასთან დაკავშირებით გადაუდებელ ამოცანად იქნა მიჩნეული მისი ღრმა მეცნიერული შესწავლის აუცილებლობა.
,br>
aloe samkurnalo mcenare
